„Wielka to niewola być mężatką”


   Poród i ciążę uważał, jak wielu meżów z jego epoki, „za lekko kobiecą chorobę konieczną dla przedłużenia rodu.” Z tego właśnie powodu Maniusia, żona malarza Wojciecha Kossaka starała się wydać na świat Magdalenę Samozwaniec, późniejszą pisarkę prawie bezgłośnie, bo mąż nie lubił krzyków.
   Nie lubił też małżeńskiej wierności, gdyż kochał kobiety, romanse nazywał flirtami, a kochanki flamami. Słowo to oznacza płomień, bo nie zawsze o prawdziwą miłość chodziło. Pobożna Maria z Kisielnickich Wojciechowa Kossakowa wybaczała mężowi tę rozwiązłość.  Żoną malarza została w wieku zaledwie trzynastu lat. – Pozostali razem, póki śmierć ich nie rozłączyła, mimo jego uwielbienia dla płci pięknej nierzadko wyrażonej czynem, mimo jawnych zdrad, o których wiedział cały Kraków – piszę w swej fascynującej, bogato udokumentowanej książce „Kobiety Kossaków” Joanna Jurgała - Jureczka.
   Bohaterkami powieści wyjątkowo nie są utalentowani, wąsaci (polecam klimatyczne ilustracje z epoki) mężczyźni, tylko kobiety, bez których istotnie rodu Kossaków w znanej nam do dziś postaci by nie było.
    Dziesięć nietuzinkowych postaci, bardziej lub mniej znanych .  Wśród nich oczywiście: poetka Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, autorka m.in. słynnych „Pocałunków” i ekscentryczna pisarka Magdalena Samozwaniec, córki Wojciecha oraz Zofia Kossak-Szczucka, córka brata bliźniaka Wojciecha, Tadeusza Kossaka.
    Warto wspomnieć o dwóch innych mniej znanych kobietach  z rodu Kossaków. Siostra Wojciecha, Zofia, co najmniej równa talentem bratu skończyła hodując kury na Wołyniu z trudem utrzymując rodzinę. Z kolei siostrzenica Wojciecha, Jadwiga, była jedną z żon Witkacego, która, chociaż ją porzucił, opiekowała się przez całą wojnę jego spuścizną literacką i wierzyła w talent pisarza.
Książka  jest efektowna i bezpruderyjna, jest w niej miejsce na narodziny i śmierć, miłość i zdradę, sztukę wysoką i potoczny jezyk z listów. Słowem -  życie.
Joanna Jurgała-Jureczka, Kobiety Kossaków, Warszawa 2015, PWN

                                                                                                                  Milena

Komentarze

Prześlij komentarz

Popularne posty z tego bloga

Gdzie jest ta ulica, gdzie jest ten dom?

Obraz
Dawno, dawno temu, kiedy nie było jeszcze ulicy Kościuszki, pracownicy zatrudnieni w głównym budynku Książnicy Płockiej pracowaliby… na peryferiach? Umówmy się, że obecny układ urbanistyczny ścisłego centrum Płocka jest efektem regulacji pruskiej z pocz. XIX w. Większość ulic (Tumska, Stary Rynek, Sienkiewicza, Kolegialna, Bielska) pojawia się dopiero na planie miasta z 1803 r., wykonanym przez budowniczego pruskiego Schmida. I nikt tego nie zmieni. Natomiast książka Gryszpanowicza znakomicie pokazuje, co – na przestrzeni dziejów - mogą zrobić ludzie mając do dyspozycji  władzę,  śrubokręt i nieme tabliczki gotowe na każdą nazwę. Nie, nawet nie muszą mieć wiedzy toponomastycznej, o rozsądku nie wspominając.  Najłatwiej zmieniać ulice i pomniki. Nowe osiedla nie dorobiły się swojej historii, choć już są spory, na przykład o rondo na Podolszycach Południe. Rada Osiedla chciała nazwać je Rondem Uśmiechu, zostało jednak Rondem Żołnierzy Wyklętych. Natomiast warto przejrzeć losy st
Czytaj więcej

Wody (S)krwią płynące

Obraz
„Cudze chwalicie, swojego nie znacie”. Przysłowie tyleż oklepane, co prawdziwe. Niedawno ukazała się książka o Skrwie prawobrzeżnej, autorstwa Arkadiusza Kozaneckiego, wielkiego pasjonata turystyki rowerowej, spływów kajakowych, na co dzień nauczyciela WF-u.   Jest to gawęda o zasilającej Wisłę rzece, którą płocczanie mają w zasięgu ręki, oparta o źródła historyczne i – co najważniejsze – rozmowy z mieszkańcami nadrzecznych miejscowości. Autor pisze o Skrwie prawobrzeżnej, ilustrując teksty fotografiami (zdjęcia obiektów na rzece wykonano z kajaka), jak i fragmentami map (współczesnych i historycznych). Według legendy nazwa rzeki pochodzi od wód skrwawionych w czasie bitwy między żądnym sławy cześnikiem Miecławem, a wojskami Kazimierza Odnowiciela. Bitwa rozpoczęła się w Winiarach koło Płocka, a zakończyła w Parzeniu nad rzeką, nazwaną później Skrwą. Wartki nurt od dawna był   wykorzystywany np. przez budowę młynów wodnych. Autor jest zafascynowany tym, jak woda meandrującej
Czytaj więcej

Ewangelicy z płockiej guberni

Obraz
  Wydawnictwo Książnica Płocka jakiś czas temu wzbogaciło się o książkę dr Krzysztofa Kłodawskiego Ewangelicy na terenie województwa/guberni płockiej w latach 1815-1914. Sam autor to znany i ceniony od przeszło 20 lat badacz społeczności ewangelickiej regionu płockiego. Jego nowa książka to w zasadzie zbiór różnych fragmentów wcześniejszych artykułów, jakie ukazywały się nie tylko w płockich czasopismach. Już w 2015 r. złożyły się one na pracę doktorską Kłodawskiego, którą Książnica Płocka teraz prezentuje w książkowym wydaniu. Specjalny, stricte naukowy charakter opracowania sprawia, że jest ono dedykowane w pierwszym rzędzie osobom zapoznanym z metodologią badań historycznych. Przypadkowy czytelnik będzie miał kłopot w spostrzeżeniu wszystkich, mniej lub bardziej ukrytych, walorów książki. Znudzą go być może tabele i ogrom zawartych w nich statystyk. Zniechęci chłodny styl autora. Tymczasem z punktu widzenia monografii historycznej poddanej rygorom naukowym doktoratu wymienione
Czytaj więcej