Cmentarze Mazowsza


Wydawnictwa Książnicy Płockiej

Cmentarze Mazowsza

            - Gdyby miłość mogła uzdrawiać, a łzy wskrzeszać byłabyś wśród nas – m.in. taką wzruszającą inskrypcję  na płycie nagrobnej z cmentarza w Miszewku Strzałkowskim przedstawia
w swoim albumie Cmentarze Mazowsza (Płock i powiat płocki) Tomasz J. Gałązka, znany fotograf i dokumentalista związany z ziemią płocką. Autor wykonał benedyktyńską pracę odwiedzając
72 nekropolie powiatu płockiego, dokonał wyboru najciekawszych – jego zdaniem – nagrobków na każdym z nich. Najciekawszych nie oznacza tutaj najstarszych, najbardziej okazałych czy – o ile to dobre słowo – najpiękniejszych.
            W każdej kulturze od stuleci ludzie oddawali cześć swoim zmarłym. Rytuały przejścia ze świata doczesnego w wieczność mają różną postać, w kulturze chrześcijańskiej symbolicznym miejscem końca ziemskiej wędrówki jest cmentarz.
            W taki właśnie sposób, jako dokument życia społecznego, pokazuje cmentarze Gałązka. Obiektyw podkreśla drobiazgi albo wybiera ujęcia panoramiczne, wstęp i komentarze odautorskie zawierają ciekawe szczegóły dotyczące architektury sepulkralnej (związanej m.in. z budową nagrobków), zwłaszcza ich symboliki  lub przedstawiają spoczywających tam ludzi.
            I jeszcze jedna cenna rzecz tego wydawnictwa – ekumenizm. W książce, co oczywiste, przeważają cmentarze rzymskokatolickie, ale dużo miejsca autor poświęca też ewangelikom, mariawitom czy wyznawcom prawosławia.  Są też żydowskie macewy m.in. z Gąbina; z ich smutną historią.
            Album Cmentarze Mazowsza dostarcza wiele materiału do przemyśleń. Tych metafizycznych – tu polecam przede wszystkim lekturę sfotografowanych płyt nagrobnych i epitafiów. I tych doczesnych – tu doskonałym materiałem są obserwacje; jak na przestrzeni ostatnich dziesięcioleci zmienia się stylistyka nagrobków. Tylko śmierć pozostaje ta sama...

Tomasz J. Gałązka Cmentarze Mazowsza (Płock i powiat płocki), Książnica Płocka im. Władysława Broniewskiego, Płock 2014
                                                                                                               Milena

Komentarze

Prześlij komentarz

Popularne posty z tego bloga

Gdzie jest ta ulica, gdzie jest ten dom?

Obraz
Dawno, dawno temu, kiedy nie było jeszcze ulicy Kościuszki, pracownicy zatrudnieni w głównym budynku Książnicy Płockiej pracowaliby… na peryferiach? Umówmy się, że obecny układ urbanistyczny ścisłego centrum Płocka jest efektem regulacji pruskiej z pocz. XIX w. Większość ulic (Tumska, Stary Rynek, Sienkiewicza, Kolegialna, Bielska) pojawia się dopiero na planie miasta z 1803 r., wykonanym przez budowniczego pruskiego Schmida. I nikt tego nie zmieni. Natomiast książka Gryszpanowicza znakomicie pokazuje, co – na przestrzeni dziejów - mogą zrobić ludzie mając do dyspozycji  władzę,  śrubokręt i nieme tabliczki gotowe na każdą nazwę. Nie, nawet nie muszą mieć wiedzy toponomastycznej, o rozsądku nie wspominając.  Najłatwiej zmieniać ulice i pomniki. Nowe osiedla nie dorobiły się swojej historii, choć już są spory, na przykład o rondo na Podolszycach Południe. Rada Osiedla chciała nazwać je Rondem Uśmiechu, zostało jednak Rondem Żołnierzy Wyklętych. Natomiast warto przejrzeć losy st
Czytaj więcej

Wody (S)krwią płynące

Obraz
„Cudze chwalicie, swojego nie znacie”. Przysłowie tyleż oklepane, co prawdziwe. Niedawno ukazała się książka o Skrwie prawobrzeżnej, autorstwa Arkadiusza Kozaneckiego, wielkiego pasjonata turystyki rowerowej, spływów kajakowych, na co dzień nauczyciela WF-u.   Jest to gawęda o zasilającej Wisłę rzece, którą płocczanie mają w zasięgu ręki, oparta o źródła historyczne i – co najważniejsze – rozmowy z mieszkańcami nadrzecznych miejscowości. Autor pisze o Skrwie prawobrzeżnej, ilustrując teksty fotografiami (zdjęcia obiektów na rzece wykonano z kajaka), jak i fragmentami map (współczesnych i historycznych). Według legendy nazwa rzeki pochodzi od wód skrwawionych w czasie bitwy między żądnym sławy cześnikiem Miecławem, a wojskami Kazimierza Odnowiciela. Bitwa rozpoczęła się w Winiarach koło Płocka, a zakończyła w Parzeniu nad rzeką, nazwaną później Skrwą. Wartki nurt od dawna był   wykorzystywany np. przez budowę młynów wodnych. Autor jest zafascynowany tym, jak woda meandrującej
Czytaj więcej

Ewangelicy z płockiej guberni

Obraz
  Wydawnictwo Książnica Płocka jakiś czas temu wzbogaciło się o książkę dr Krzysztofa Kłodawskiego Ewangelicy na terenie województwa/guberni płockiej w latach 1815-1914. Sam autor to znany i ceniony od przeszło 20 lat badacz społeczności ewangelickiej regionu płockiego. Jego nowa książka to w zasadzie zbiór różnych fragmentów wcześniejszych artykułów, jakie ukazywały się nie tylko w płockich czasopismach. Już w 2015 r. złożyły się one na pracę doktorską Kłodawskiego, którą Książnica Płocka teraz prezentuje w książkowym wydaniu. Specjalny, stricte naukowy charakter opracowania sprawia, że jest ono dedykowane w pierwszym rzędzie osobom zapoznanym z metodologią badań historycznych. Przypadkowy czytelnik będzie miał kłopot w spostrzeżeniu wszystkich, mniej lub bardziej ukrytych, walorów książki. Znudzą go być może tabele i ogrom zawartych w nich statystyk. Zniechęci chłodny styl autora. Tymczasem z punktu widzenia monografii historycznej poddanej rygorom naukowym doktoratu wymienione
Czytaj więcej