Z Ziemi Płockiej pod Grunwald



W lipcu 2010 roku obchodziliśmy sześćsetną rocznicę bitwy pod Grunwaldem. Starostwo Powiatowe w Płocku  przyłączyło się do uroczystych obchodów tego wydarzenia, wydając  książkę pt. Z Ziemi Płockiej pod Grunwald, którą  od strony naukowej opracował  ks. prof. Michał Grzybowski. Lekturę  tę,  chociaż nie czyta się jej łatwo, chciałabym polecić regionalistom płockim przede wszystkim ze względu na jej wartość  poznawczą. Temat stosunków polsko - krzyżackich  na pograniczu Mazowsza i  państwa zakonnego pod koniec XIV i na początku XV wieku potraktowano tu, według mnie, w sposób wyczerpujący.  W pierwszej kolejności przedstawiono  osoby   kształtujące politykę Mazowsza z państwem krzyżackim w okresie przedgrunwaldzkim - księcia  mazowieckiego Janusza I Starszego,  jego brata Ziemowita IV oraz biskupa płockiego Jakuba z Korzkwi. Znalazło się tu też miejsce na  prezentację   Czerwińska - miasta znanego   głównie  z przeprawy przez Wisłę wojsk polskich zmierzających  na spotkanie z Krzyżakami i ze znajdującego się tu  kościoła romańskiego, w którym po wygranej bitwie król Władysław Jagiełło złożył hełm druciany (misiurkę) jako dziękczynne wotum.
     Centralną i zarazem najciekawszą część publikacji stanowi reprint książki ks. Władysława Mąkowskiego - znawcy dziejów  średniowiecznego Mazowsza zatytułowany Przez Mazowsze pod Grunwald 1410 r. Szkice regionalno - historyczne. Jest to opis dokładnej trasy przemarszu  i miejsc postojów wojsk polsko - litewskich w drodze na  Grunwald.  Jego lektura pozwala lepiej zrozumieć  średniowieczną logistykę wojenną,  a historię słynnego mostu łyżwowego opisano w nim szerzej niż w podręcznikach historii. Ciekawy jest język  tej pracy stylizowany na staropolski, a nazwy niektórych mijanych przez rycerzy miejscowości  podane są w brzmieniu XV-wiecznym.  
     Omawiając  „problem krzyżacki”, chciałabym polecić świetne opracowanie wojny polsko - krzyżackiej 1409-1411 autorstwa Stefana M. Kuczyńskiego pt. Bitwa pod Grunwaldem, które czyta się jak bardzo ciekawą powieść. Jest ona w stanie rozbudzić głębsze zainteresowanie problematyką polsko-krzyżacką. Wówczas książkę Z Ziemi Płockiej pod Grunwald przeczytamy „siłą rozpędu”  jako doskonałe rozwinięcie tematu. 

Iwona

Komentarze

Prześlij komentarz

Popularne posty z tego bloga

Gdzie jest ta ulica, gdzie jest ten dom?

Obraz
Dawno, dawno temu, kiedy nie było jeszcze ulicy Kościuszki, pracownicy zatrudnieni w głównym budynku Książnicy Płockiej pracowaliby… na peryferiach? Umówmy się, że obecny układ urbanistyczny ścisłego centrum Płocka jest efektem regulacji pruskiej z pocz. XIX w. Większość ulic (Tumska, Stary Rynek, Sienkiewicza, Kolegialna, Bielska) pojawia się dopiero na planie miasta z 1803 r., wykonanym przez budowniczego pruskiego Schmida. I nikt tego nie zmieni. Natomiast książka Gryszpanowicza znakomicie pokazuje, co – na przestrzeni dziejów - mogą zrobić ludzie mając do dyspozycji  władzę,  śrubokręt i nieme tabliczki gotowe na każdą nazwę. Nie, nawet nie muszą mieć wiedzy toponomastycznej, o rozsądku nie wspominając.  Najłatwiej zmieniać ulice i pomniki. Nowe osiedla nie dorobiły się swojej historii, choć już są spory, na przykład o rondo na Podolszycach Południe. Rada Osiedla chciała nazwać je Rondem Uśmiechu, zostało jednak Rondem Żołnierzy Wyklętych. Natomiast warto przejrzeć losy st
Czytaj więcej

Wody (S)krwią płynące

Obraz
„Cudze chwalicie, swojego nie znacie”. Przysłowie tyleż oklepane, co prawdziwe. Niedawno ukazała się książka o Skrwie prawobrzeżnej, autorstwa Arkadiusza Kozaneckiego, wielkiego pasjonata turystyki rowerowej, spływów kajakowych, na co dzień nauczyciela WF-u.   Jest to gawęda o zasilającej Wisłę rzece, którą płocczanie mają w zasięgu ręki, oparta o źródła historyczne i – co najważniejsze – rozmowy z mieszkańcami nadrzecznych miejscowości. Autor pisze o Skrwie prawobrzeżnej, ilustrując teksty fotografiami (zdjęcia obiektów na rzece wykonano z kajaka), jak i fragmentami map (współczesnych i historycznych). Według legendy nazwa rzeki pochodzi od wód skrwawionych w czasie bitwy między żądnym sławy cześnikiem Miecławem, a wojskami Kazimierza Odnowiciela. Bitwa rozpoczęła się w Winiarach koło Płocka, a zakończyła w Parzeniu nad rzeką, nazwaną później Skrwą. Wartki nurt od dawna był   wykorzystywany np. przez budowę młynów wodnych. Autor jest zafascynowany tym, jak woda meandrującej
Czytaj więcej

Ewangelicy z płockiej guberni

Obraz
  Wydawnictwo Książnica Płocka jakiś czas temu wzbogaciło się o książkę dr Krzysztofa Kłodawskiego Ewangelicy na terenie województwa/guberni płockiej w latach 1815-1914. Sam autor to znany i ceniony od przeszło 20 lat badacz społeczności ewangelickiej regionu płockiego. Jego nowa książka to w zasadzie zbiór różnych fragmentów wcześniejszych artykułów, jakie ukazywały się nie tylko w płockich czasopismach. Już w 2015 r. złożyły się one na pracę doktorską Kłodawskiego, którą Książnica Płocka teraz prezentuje w książkowym wydaniu. Specjalny, stricte naukowy charakter opracowania sprawia, że jest ono dedykowane w pierwszym rzędzie osobom zapoznanym z metodologią badań historycznych. Przypadkowy czytelnik będzie miał kłopot w spostrzeżeniu wszystkich, mniej lub bardziej ukrytych, walorów książki. Znudzą go być może tabele i ogrom zawartych w nich statystyk. Zniechęci chłodny styl autora. Tymczasem z punktu widzenia monografii historycznej poddanej rygorom naukowym doktoratu wymienione
Czytaj więcej