Alchemia mitów

 


Nowa książka płockiego lekarza, działacza organizacji medycznych, społecznika i literata to trzecia część cyklu tekstów nawiązujących do dzieł malarskich. Ta forma literacka – wiersz lub proza inspirowana najczęściej obrazem, ale równie dobrze zdjęciem, rzeźbą czy filmem – nazywa się ekfrazą, i właśnie zbiór takich ekfraz proponuje nam Jarosław Wanecki. Każdy z jego zręcznie stylizowanych tekstów jest gustownie ilustrowany obrazem, więc książkę równie świetnie się czyta, co ogląda – jak malarski album z wyrafinowanym komentarzem.

Drugim punktem odniesienia, poza historią malarstwa (z dziełami klasyków i obrazami mało znanymi, wypatrzonymi bystrym okiem autora), jest mitologia grecka, jednak owoce tego interdyscyplinarnego spotkania spadają na grunt całkiem współczesny. Autor Alchemii mitów nie tyle wybiera się w przeszłość, ile ją przywołuje tutaj, by przejrzały się w niej nasze teraźniejsze sprawy. Zarówno forma, jak i styl książki mogą budzić skojarzenia z twórczością Jacka Dehnela, czyli – pozwalają widzieć Waneckiego już nie jako pediatrę z żyłką literacką, ale jako coraz pełniejszego pisarza.

O ile w poprzednich publikacjach autor bywał stylistycznie ostrożny, literacko „poprawny”, to w Alchemii mamy i wspaniały żywioł ironii (kolejne skojarzenie: miniprozy Zbigniewa Herberta), i słowną inwencję, dzięki której w książce spotkamy m.in. doktora Bogusława Homera (alter-ego autora?), profesor Michalinę Pytię czy Redaktora Naczelnego kwartalnika „Chimera” Grzegorza Zeusa. Koniecznie sprawdźcie, jak działa taka alchemia słów!

Maciej Woźniak

Jarosław Wanecki: Alchemia mitów. 2022

Komentarze

Prześlij komentarz

Popularne posty z tego bloga

Gdzie jest ta ulica, gdzie jest ten dom?

Obraz
Dawno, dawno temu, kiedy nie było jeszcze ulicy Kościuszki, pracownicy zatrudnieni w głównym budynku Książnicy Płockiej pracowaliby… na peryferiach? Umówmy się, że obecny układ urbanistyczny ścisłego centrum Płocka jest efektem regulacji pruskiej z pocz. XIX w. Większość ulic (Tumska, Stary Rynek, Sienkiewicza, Kolegialna, Bielska) pojawia się dopiero na planie miasta z 1803 r., wykonanym przez budowniczego pruskiego Schmida. I nikt tego nie zmieni. Natomiast książka Gryszpanowicza znakomicie pokazuje, co – na przestrzeni dziejów - mogą zrobić ludzie mając do dyspozycji  władzę,  śrubokręt i nieme tabliczki gotowe na każdą nazwę. Nie, nawet nie muszą mieć wiedzy toponomastycznej, o rozsądku nie wspominając.  Najłatwiej zmieniać ulice i pomniki. Nowe osiedla nie dorobiły się swojej historii, choć już są spory, na przykład o rondo na Podolszycach Południe. Rada Osiedla chciała nazwać je Rondem Uśmiechu, zostało jednak Rondem Żołnierzy Wyklętych. Natomiast warto przejrzeć losy st
Czytaj więcej

Wody (S)krwią płynące

Obraz
„Cudze chwalicie, swojego nie znacie”. Przysłowie tyleż oklepane, co prawdziwe. Niedawno ukazała się książka o Skrwie prawobrzeżnej, autorstwa Arkadiusza Kozaneckiego, wielkiego pasjonata turystyki rowerowej, spływów kajakowych, na co dzień nauczyciela WF-u.   Jest to gawęda o zasilającej Wisłę rzece, którą płocczanie mają w zasięgu ręki, oparta o źródła historyczne i – co najważniejsze – rozmowy z mieszkańcami nadrzecznych miejscowości. Autor pisze o Skrwie prawobrzeżnej, ilustrując teksty fotografiami (zdjęcia obiektów na rzece wykonano z kajaka), jak i fragmentami map (współczesnych i historycznych). Według legendy nazwa rzeki pochodzi od wód skrwawionych w czasie bitwy między żądnym sławy cześnikiem Miecławem, a wojskami Kazimierza Odnowiciela. Bitwa rozpoczęła się w Winiarach koło Płocka, a zakończyła w Parzeniu nad rzeką, nazwaną później Skrwą. Wartki nurt od dawna był   wykorzystywany np. przez budowę młynów wodnych. Autor jest zafascynowany tym, jak woda meandrującej
Czytaj więcej

Ewangelicy z płockiej guberni

Obraz
  Wydawnictwo Książnica Płocka jakiś czas temu wzbogaciło się o książkę dr Krzysztofa Kłodawskiego Ewangelicy na terenie województwa/guberni płockiej w latach 1815-1914. Sam autor to znany i ceniony od przeszło 20 lat badacz społeczności ewangelickiej regionu płockiego. Jego nowa książka to w zasadzie zbiór różnych fragmentów wcześniejszych artykułów, jakie ukazywały się nie tylko w płockich czasopismach. Już w 2015 r. złożyły się one na pracę doktorską Kłodawskiego, którą Książnica Płocka teraz prezentuje w książkowym wydaniu. Specjalny, stricte naukowy charakter opracowania sprawia, że jest ono dedykowane w pierwszym rzędzie osobom zapoznanym z metodologią badań historycznych. Przypadkowy czytelnik będzie miał kłopot w spostrzeżeniu wszystkich, mniej lub bardziej ukrytych, walorów książki. Znudzą go być może tabele i ogrom zawartych w nich statystyk. Zniechęci chłodny styl autora. Tymczasem z punktu widzenia monografii historycznej poddanej rygorom naukowym doktoratu wymienione
Czytaj więcej